Artykuł powstał we współpracy z domy Bydgoszcz oraz działki na sprzedaż Olsztyn.
Zasady korzystania z lokali będących w zasobach spółdzielni mieszkaniowych regulowane są przez powszechnie obowiązujące prawo spółdzielcze, a także przez statuty poszczególnych spółdzielni. W odróżnieniu od wspólnot mieszkaniowych, gdzie prawa („siła głosu” w głosowaniu nad uchwałami) i obowiązki (wysokość opłat) zależą od wysokości udziałów poszczególnych członków, w spółdzielniach mieszkaniowych wszyscy członkowie mają takie same prawa.
Jeśli chodzi o przepisy ogólne, członkiem spółdzielni może zostać osoba mająca spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego bądź spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Zgodnie z nowelizacją ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, która weszła w życie 9 września 2017 r., członkostwo w spółdzielni przysługuje z mocy prawa – nie trzeba już wpłacać wpisowego ani udziałów.
Ogólne prawa członków spółdzielni są następujące:
- prawo do uczestnictwa w walnych zgromadzeniach i zebraniach członków spółdzielni;
- prawo do głosowania; każdemu członkowi przysługuje jeden głos, niezależnie od udziałów;
- prawo do wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni;
- prawo do zgłaszania projektów uchwał oraz poprawek do już istniejących uchwał;
- prawo do wezwania walnego zgromadzenia przy aprobacie co najmniej 1/10 członków;
- prawo do wglądu w wewnętrzne dokumenty spółdzielni;
- prawo do korzystania ze świadczeń opisanych w statucie.
Natomiast obowiązki to:
- przestrzeganie zasad zawartych w statucie spółdzielni i w aktach prawnych;
- terminowe regulowanie opłat związanych z eksploatacją lokalu – czynsz, rachunki za media itp.;
- terminowe regulowanie opłat związanych z eksploatacją części wspólnych (klatki schodowe, windy itp.);
- terminowe regulowanie opłat związanych z eksploatacją nieruchomości będących w posiadaniu spółdzielni (np. place zabaw);
- udostępnianie lokalu w sytuacji awarii mogącej wywołać szkodę;
- po wcześniejszym uzgodnieniu terminu – udostępnianie lokalu do celów okresowych przeglądów technicznych, sprawdzania stanu instalacji itp.;
- udostępnianie lokalu do celów remontu i modernizacji budynku;
- po wygaśnięciu tytułu prawnego do lokalu – opuszczenie lokalu w terminie określonym w statucie spółdzielni (jednak nie krótszym niż 3 miesiące); spółdzielnia nie ma przy tym obowiązku organizowania lokalu zastępczego.
